KASTEEL COMMANDERIE (Sint Pietersvoeren)
Sint Pietersvoeren was een allodium, een erfgoed dat vrijgesteld was van alle cijnzen en bijdragen. Daniel de Fouron, ridder en heer van die plaats, schonk het kasteel met al zijn aanhorigheden aan het commandeurschap van de Vieux-Joncs les Bilzen toen bij toetrad tot de Teutoonse Orde. Men weet niet op welke datum exact de commanderie van Sint Pietersvoeren is opgericht.
Zij werd begunstigd met de bezittingen die afkomstig waren van Daniel de Fouron. Deze schenking werd goedgekeurd door hertog Henri I de Brabant en door Waleran de Limbourg. Tegelijkertijd zagen deze vorsten af van hun rechten over dat bezit.
Vanaf dat moment wordt Sint Pietersvooren een Heerlijkheid van de Teutoonse Orde, waarvan de hoogste persoon de soevereine vorst was, terwijl de heer van die, plaats opperste commandeur van de Vieux Joncs was en dat tot aan het begin van de revolutie.
Het betrof hier dus een onafhankelijke Heerlijkheid, direct leengoed van het keizerrijk. De opperste commandeur, die zich heer baron, vrijheer of soeverein heer, vrij baron van St. Pietersvoeren mocht noemen oefende de justitiële macht uit, benoemde burgemeesters, schepen en griffiers, deurwaarder,. liet politieveranderingen en gemeentelijke beschikkingen uitvaardigen, en verkreeg ten slotte de Status (= eed van trouw (hommage et serment de fidélité" over de vrije en keizerlijke Heerlijkhed.
De commandeur van St. Pietersvoeren was dus eigenlijk geen heer, maar hij handelde als vertegenwoordiger en afgevaardigde van de opperste commandeur.
Het oorspronkelijke burchtgebouw werd in het begin van de zeventiende eeuw vervangen door uitgestrekte gebouwen. waarvan de diverse stadia van bouw zijn aangegeven door jaartallen, wapenstenen, inscripties en initialen, die we op diverse plaatsen aantreffen. De nieuwbouw is hoofdzakelijk het werk van commandeur Guillaume Quadt op de Beek en zijn opvolger baron Ferdinand de Rolshausen. Het bordes word rond 1760 gebouwd onder toezicht van baron Wennemar de Hövel, wiens initialen het wachthuis versieren.
De ophaalbrug van de hoofdingang dat een intact historisch overblijfsel is, wordt gedomineerd door drie prachtige torens. De dorpskerk word tussen 1631 en 1661 gebouwd ter ere van commandeur Quadt Van Beeck, wiens standbeeld nog steeds te zien is op het dorpskerkhof. Wat betreft de stijl van het bouwwerk, hoeven we slechts op te merken dat het in Luikse barokstijl gebouwd is (evenals zoveel andere bouwwerken in de streek rond Luik en Maastricht).
In 1242 schenkt Ridder Daniel de Fouron zijn bezittingen aan de Teutoonse ridderorde (een oorspronkelijk Germaanse orde, gesticht tijdens de kruistochten). Een afsplitsing onder leiding van een commandeur kwam tot stand. In 1633 werden de zeer onregelmatige bronnen van Fouron met elkaar verbonden door middel van onderaardse leidingen in het park, om de grachten van water te kunnen voorzien. De grachten van het kasteel van de commanderie en de bron van Fouron in dat zelfde park, vormen samen de ideale omstandigheden voor het kweken van zalm. De eerste keer dat er rivierforel werd gekweekt, was in het begin van deze eeuw.
De beperkte productie was toereikend om de omgeving van vis te voorzien en aan de bestaande vraag te voldoen. Diverse generaties hielden zich bezig met het ontwikkelen van deze productie. Momenteel zijn pogingen ondernomen om de viskweek op te schroeven tot 4000 jonge zalmen, hetgeen het grootste aantal is in deze regio. Deze experimenten zijn door het publiek te bezichtigen bij de grachten die het kasteel omringen. Het staat u vrij om de inrichtingen te bezoeken terwijl u tevens de commanderie, het mooiste kasteel van de voorstreek, kunt bezichtigen, alsmede de kabbelende bron in het park.
+ in onze rubriek FOTO'S
Het kasteel van de commanderie behoorde in de twintigste eeuw respectievelijk toe aan de families Ernst de la Graete en momenteel aan de familie Van Rijckevorsel, die ook eigenaar is van de boerderijen en de waterwerken en grachten.
Uit "LES DELICES DU DUCHE DE LIMBOURG van Guy POSWICK" - (1951).
Printervriendelijk